Edremit Güncel Bilgi ve Haber Sitesi

İsrail’in cuma günü İran’a başlattığı yoğun hava saldırıları, İran’ın hava savunma sistemlerinde zafiyet yarattı ve bazı üst düzey askeri isimlerle birlikte nükleer programla bağlantılı merkezleri hedef aldı.

FORDO HALA AYAKTA

"Yükselen Aslan" kod adıyla yürütülen saldırılar kapsamında, İran’a ait bazı kritik tesislerin vurulduğu ve en az 14 nükleer bilim insanının hayatını kaybettiği bildirildi. Ancak tüm bu saldırılara rağmen, İran’ın en tartışmalı nükleer tesislerinden biri olan Fordo Yakıt Zenginleştirme Tesisi hala ayakta duruyor.

İKİ BÜYÜK NÜKLEER TESİSTEN BİRİ

Telegraph'ta yer alan habere göre Tahran’ın yaklaşık 160 kilometre güneyinde, tarihi Kum kentine yakın dağlık bir bölgede bulunan Fordo, İran’ın iki büyük nükleer zenginleştirme merkezinden biri. Bir diğeri olan Natanz Tesisi'nin saldırılarda kısmen yok edildiği bildirilmişti. Ancak Fordo, konumu ve yapısıyla İsrail için çok daha zor ve önemli bir hedef.

'İRAN'IN NÜKLEER KARARLILIĞININ SEMBOLÜ'

Dağın içine inşa edilen, ana yapıları yerin onlarca metre altında bulunan ve gelişmiş hava savunma sistemleriyle çevrili olan Fordo Tesisi, hem İran’ın teknolojik kapasitesinin hem de siyasi kararlılığının simgesi olarak bölgede görülüyor.

'FORDO ORTADAN KALKARSA OPERASYON BİTER'

İsrail’in ABD Büyükelçisi Yechiel Leiter, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, "Tüm operasyon, Fordo’nun ortadan kaldırılmasıyla tamamlanmış olacak" diyerek hedefin netliğini ortaya koydu. İran kaynakları tesise yönelik bir saldırı girişimi olduğunu doğrulasa da, tesisin ciddi bir zarar görmediği bildirildi.

'NÜKLEER MATERYALİN MERKEZİ'

Amerikalı Orta Doğu Uzmanı Brett McGurk’e göre Fordo, İran’ın silah sınıfı nükleer materyal üretme kapasitesinin merkezi. Yani buraya zarar verilmeden İran’ın nükleer programı bitirilemez.

'İSRAİL'İN SİLAHLARI YETERLİ DEĞİL'

Ancak uzmanlara göre, İsrail’in sahip olduğu silahlar Fordo gibi yerin derinliklerine gömülü, çok iyi korunan bir tesisi yok etmek için yeterli değil. Bu tür tesisleri hedef alabilecek tek silah, sadece ABD’nin elinde bulunan ve yalnızca B-2 tipi hayalet bombardıman uçaklarıyla taşınabilen GBU-57A/B, yani "Dev Nüfuz Edici Bomba" olarak bilinen özel bombalar.

 ALTERNATİF SENARYOLAR MASADA

Fordo’ya karşı sadece hava saldırıları değil, siber saldırı ya da özel birliklerle içerden sabotaj gibi yöntemler de değerlendiriliyor. Daha önce 2010’da Stuxnet virüsüyle yapılan siber saldırılar ve 2021’de Mossad’ın Natanz’daki patlamada oynadığı iddia edilen rol, bu tür senaryoların daha önce de devrede olduğunu gösteriyor. Ancak bu tür operasyonlar büyük risk taşıyor, özellikle İran’ın teyakkuzda olduğu bu günlerde.

YENİ 'NÜKLEER DAĞ' YOLDA

Fordo hedef alınsa bile, İran’ın nükleer hedefleri bitmeyecek. Natanz’ın güneyinde yer alan ve "Kazma Dağı" olarak adlandırılan Kūh-e Kolang Gaz Lā bölgesinde yeni, daha da derin korunaklı tesisin inşa edildiği belirtiliyor.

Tüm bu gelişmeler, İsrail’in İran’ın nükleer kapasitesini tamamen durdurma hedefinin uzun soluklu ve zorlu bir süreç olacağını ortaya koyuyor.