Edremit Güncel Bilgi ve Haber Sitesi

İsrail ile İran arasında karşılıklı saldırılar devam ederken, ABD, Orta Doğu’ya F-16, F-22 ve F-35 tipi uçaklar gönderdi. ABD’nin halihazırda Orta Doğu’da hava savunma sistemleri, savaş uçakları ve savaş gemileri de dahil olmak üzere yaklaşık 40 bin askerden oluşan büyük bir askeri gücünün bulunduğu öğrenilirken, ABD Başkanı Donald Trump, İran Dini Lideri Ali Hamaney hakkında konuştu.

Beyaz Saray’da toplantı 

Öte yandan Beyaz Saray’daki Durum Odası’nda, Trump önderliğinde ulusal güvenlik ekibiyle bir toplantı gerçekleştirildi. Toplantı sonrası ABD’nin Orta Doğu’daki üslerinde ‘yüksek alarm’ seviyesi geçildi. Toplantı sonrası Trump ile Netanyahu arasında telefon görüşmesi gerçekleştirdiği öğrenildi. New York Times’ın ABD’li yetkililere dayandırdığı haberinde, İran’ın Hürmüz Boğazı’na mayın döşeyerek ABD gemilerini çevreleyebileceğine düşünüldüğüne yer verildi.

‘Rejim değişikliği kaos’ 

Trump’ın İran politikaları konusunda konuşan ABD Başkan Yardımcısı JD Vance da, “Başkan Trump, İran’ın nükleer programını sona erdirmek için daha ileri bir adım atılması gerektiğine karar verebilir” diye konuşmuştu. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da, Kanada’da düzenlenen G7 zirvesinde konuştu. İsrail-İran savaşına ilişkin açıklama yapan Macron, İran’daki rejimi değiştirmeye yönelik her türlü girişimin “kaosla” sonuçlanacağı uyarısında bulunarak Trump’ın dünden bugüne İran’a ilişkin fikrinin değiştiğini belirtti. Almanya Başbakanı Friedrich Merz de Alman basınına verdiği röportajda, “Bu İsrail’in hepimiz için yaptığı kirli bir iş. Bizler de bu rejimin kurbanlarıyız. Bu molla rejimi dünyaya ölüm ve yıkım getirdi” dedi.
Şadmani öldürüldü 

Öte yandan İsrail ordusu dün, Tahran’a düzenlediği saldırıda İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun ‘Hatemü’l-Enbiya Merkez Karargahı’ başındaki ismi Ali Şadmani’yi öldürdüğünü
açıkladı.

İsrail, Şadmani’yi İran’ın ‘en kıdemli askerî komutanı’ ve ‘Hamaney’e en yakın kişi’ olarak tanımladı. Şadmani, İran Silahlı Kuvvetleri’nin Savaş Zamanı Genelkurmay Başkanı ve Acil Durum Komutanı olarak atanmıştı. Böylece İsrail’in öldürdüğü komutanların sayısı 20’yi geçti. İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), İran’ın dün sabah saatlerinde İsrail’e en az 20-30 füze fırlattığını açıkladı.

Öte yandan İsrail’in ABD Büyükelçisi Yechiel Leiter’in, “Perşembe ve cuma gecesi öyle sürprizler göreceksiniz ki, çağrı cihazı operasyonu neredeyse basit kalacak” ifadelerini kullandı. 

İran’da rahatsızlık

İran’da sosyal medyada yapılan yorumlarda, halkın önemli kısmının yaşananlar nedeniyle İran rejimini suçladığı görülüyor. BBC Farsça’nın haberine göre halk bunun ‘rejimin bir savaşı’ olarak görüyor. Bununla birlikte Devrim Muhafızları’nın İran yönetimini zayıf gösteren sosyal medya yorumlarını yapanlara karşı harekete geçtiği ve tutuklamalar yapıldığı öğrenildi.

‘Sadece ABD yıkabilir’

New York Times, ABD istihbaratının, İran’ın uranyum stoklarının bulunduğu ana tesis olan Fordo’nun imha edilmesi için ‘nadir bir fırsat’ doğduğunu değerlendirdiğini yazdı. Tesisin, yer altında olması nedeniyle İsrail’in askeri kabiliyetiyle hedef alınmasının mümkün olmadığının da altı çizildi. Fordo’nun yok edilmesinin yalnızca ABD envanterinde bulunan 15 tonluk GBU-57 bombasının kullanılmasıyla mümkün olduğu belirtildi. Bu mühimmatın yalnızca Amerikan B-2 tipi bombardıman uçaklarıyla taşınabildiği, bu uçakların da tesise ulaşabilecek tek hava aracı olduğu vurgulandı. İsrail’in elinde ne bu bomba ne de onu taşıyabilecek kapasitede bir uçak bulunduğu, dolayısıyla Fordo’ya olası bir saldırının yalnızca ABD tarafından gerçekleştirilebileceği ifade edildi. Bu durumun, Başkan Trump için doğrudan savaşa dahil olup olmama kararını gündeme getirdiği belirtildi.

Öte yandan Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), İsrail’in İran’a yönelik 13 Haziran’daki saldırılarında, Natanz Nükleer Tesisi’nin yer altı bölümünde de hasar tespit edildiğini bildirdi. UAEA daha önceki açıklamasında yer altında bir hasar tespit edilmediğini duyurmuştu.

‘Hamaney’i şimdilik öldürmeyeceğiz’

Trump, Truth Social adlı sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Hamaney’e yönelik sert açıklamalar yaptı. Hamaney’i “tehdit” eden Trump, “Sözde ‘Yüce Lider’in nerede saklandığını tam olarak biliyoruz. O kolay bir hedef, ama orada güvende. Onu ortadan kaldırmayacağız, en azından şimdilik. Sabrımız tükenmek üzere” ifadesini kullandı. ABD Başkanı, daha sonra yaptığı bir paylaşımda da İran’ı kastederek “Koşulsuz teslimiyet” ifadesine yer verdi.

Kaçışlar sürüyor

Karşılıklı saldırılar nedeniyle hem İran’dan hem de İsrail’den başka ülkelere yönelik bir trafik dikkat çekiyor. ABD Başkanı Trump’ın “Tahran’daki herkes derhal tahliye edilmeli” şeklindeki sözleri sonrası İsrail Savunma Bakanı İsrael Katz da Tahran sakinlerine şehri derhâl terk etmeleri çağrısında bulundu. 

Tahran’dan kaçmaya çalışanların sayısı her geçen saat artıyor. 10 milyon nüfusu olan başkentten çıkışlar sebebiyle, hafta sonundan bu yana otoyollarda büyük bir yoğunluk ve uzun kuyruklar oluştuğu belirtiliyor. İran ile İsrail arasında 5 gün önce başlayan çatışmaların ardından Van’daki Kapıköy Gümrük Kapısı’nda dikkat çeken bir hareketlilik yaşanıyor. 

Yatlarla Kıbrıs’a 

Öte yandan İsraillilerin ise bir kısmının özel yatlarla Güney Kıbrıs’a geçtiği görülüyor. Çatışmalardan dolayı ülkelerini yatlarla terk eden İsrailliler başta Limasol ve Aya Napa olmak üzere Rum kesimindeki marinalara akın etti. Bununla birlikte İsrail’de yaklaşık 40 bin yabancı turist hava sahasının kapatılmasıyla ülkeyi terk edemedi. Bazı turistler deniz yoluyla GKRY’ye ulaşmaya başladı ancak bu yolculuklar sınırlı sayıda ve oldukça yüksek fiyatlarla gerçekleşiyor.